Thuật ngữ Web3 hay Web 3.0 đề cập đến thế hệ Internet tiếp theo thúc đẩy các giao thức phi tập trung và nhằm mục đích giảm sự phụ thuộc vào các công ty công nghệ lớn. Để hiểu rõ hơn Web 3.0 là gì? Có gì khác so với Web 2.0 và Web 1.0, bạn đọc có thể tham khảo tiếp bài viết dưới đây của Salework.
Web 3.0 là gì?
Web 3.0 (hay Web3) là thế hệ thứ 3 của công nghệ Web, còn được gọi là World Wide Web, là lớp nền tảng cho cách sử dụng Internet, cung cấp các dịch vụ trang web và ứng dụng.
Web 3.0 hiện vẫn đang trong giai đoạn phát triển và vì thế không có một định nghĩa cụ thể nào cho Web 3.0 là gì hay Web3 là gì. Điểm rõ thấy là Web 3.0 sẽ tập trung mạnh vào các ứng dụng phi tập trung và sử dụng rộng rãi các công nghệ dựa trên blockchain. Bên cạnh đó Web 3.0 cũng sử dụng học máy và trí tuệ nhân tạo (AI) để giúp trao quyền cho các ứng dụng thông minh hơn.
Phải mất hơn 10 năm để chuyển đổi từ web gốc hay Web 1.0 sang Web 2.0 và dự kiến phải mất thêm nhiều thời gian để triển khai và định hình lại toàn bộ với Web 3.0.
Web 3.0 hoạt động như thế nào?
Với công nghệ Web 1.0 và Web 2.0, Hypertext Markup Language (HTML) xác định cách bố trí và phân phối các trang web. Với Web 3.0, HTML sẽ tiếp tục là lớp nền tảng nhưng cách kết nối với các nguồn dữ liệu và nơi lưu trữ các nguồn dữ liệu đó có thể hơi khác so với các thế hệ web trước đó.
Các trang web và gần như tất cả các ứng dụng Web 2.0 đều dựa vào một số dạng cơ sở dữ liệu tập trung để cung cấp dữ liệu và giúp kích hoạt chức năng. Tuy nhiên với Web 3.0, các ứng dụng và dịch vụ sẽ sử dụng blockchain phi tập trung thay vì cơ sở dữ liệu tập trung.
Ý tưởng mới nổi trong cộng đồng blockchain và Web 3.0 là khái niệm về tổ chức tự trị phi tập trung (Decentralized Autonomous Organization hay DAO). Thay vì có cơ quan trung tâm quản lý các hoạt động của một nền tảng, với DAO, các cộng đồng và công nghệ Web 3.0 cung cấp hình thức tự quản theo cách tiếp cận phi tập trung.
Về cơ bản Web 3.0 cũng hỗ trợ khả năng thanh toán hàng hóa, dịch vụ bằng tiền điện tử với hình thức thanh toán phi tập trung được kích hoạt trên Web 3.0, tất cả đều được xây dựng và kích hoạt trên công nghệ blockchain. Trong khi đó Web 1.0 và Web 2.0 được xây dựng chủ yếu với không gian địa chỉ IPv4.
Tính năng nổi bật của Web 3.0
Web3 có thể được xây dựng dựa trên AI, semantic web (web ngữ nghĩa) và các thuộc tính phổ biến. Ý tưởng đằng sau việc sử dụng AI nhằm cung cấp dữ liệu nhanh hơn và phù hợp hơn cho người dùng cuối.
Trang web sử dụng AI có thể lọc qua và cung cấp dữ liệu mà có thể phù hợp với một người dùng cụ thể. Social Bookmarking như một công cụ tìm kiếm có thể cung cấp kết quả tốt hơn Google vì kết quả tìm kiếm là các trang web đã được người dùng bình chọn. Tuy nhiên các kết quả này cũng có thể bị thao túng bởi con người.
AI có thể được sử dụng để tách các kết quả hợp lệ khỏi các kết quả bị làm giả mạo và tạo ra các kết quả tương tự như các công cụ Social Bookmarking và Social Media nhưng không có phản hồi xấu.
Ý tưởng đằng sau web ngữ nghĩa hay semantic web là phân loại và lưu trữ thông tin theo cách dạy cho hệ thống ý nghĩa của dữ liệu cụ thể. Nói cách khác, một trang web phải hiểu được các từ được đặt trong các truy vấn tìm kiếm giống như cách con người làm, cho phép tạo và chia sẻ nội dung tốt hơn. Hệ thống này cũng sử dụng AI; web ngữ nghĩa dạy cho máy tính biết ý nghĩa dữ liệu, sau đó AI sẽ lấy và sử dụng thông tin.
Dưới đây là một số tính năng chính của Web3 để phân biệt thế hệ web thứ 3 so với các thế hệ web trước:
- Phi tập trung: Trái ngược với các thế hệ Web 1.0 và Web 2.0 quản trị và ứng dụng chủ yếu tập trung, Web 3.0 sẽ được phân cấp. Các ứng dụng và dịch vụ sẽ được kích hoạt theo cách tiếp cận phân tán mà không có cơ quan trung ương.
- Dựa trên Blockchain: Blockchain là yếu tố thúc đẩy việc tạo ra các ứng dụng và dịch vụ phi tập trung. Với Blockchain, dữ liệu và kết nối giữa các dịch vụ được phân phối theo cách tiếp cận khác với cơ sở hạ tầng dữ liệu tập trung.
Blockchain cũng có thể cho phép một sổ cái bất biến của các giao dịch và hoạt động nhằm cung cấp tính xác thực có thể kiểm chứng được trong một thế giới phi tập trung. - Hỗ trợ tiền điện tử: Tính năng chính của các dịch vụ Web 3.0 là hỗ trợ sử dụng tiền điện tử.
- Dựa trên AI: Tự động hóa trên Web 3.0 phần lớn được hỗ trợ bởi AI.
Web 3.0 có gì khác so với Web 2.0 và Web 1.0?
Web 3.0 là sự kế thừa của Web 2.0 và Web 1.0. Thế hệ web đầu tiên hay Web 1.0 được Tim Berners-Lee phát minh và định nghĩa vào năm 1989. Web 1.0 đề cập đến khả năng truy cập và kết nối cơ bản trên các trang web tĩnh. Thế hệ web đầu tiên kéo dài cho đến khoảng năm 2004 khi Tim O’Reilly đặt ra thuật ngữ Web 2.0.
Web 2.0 đề cập đến các trang web và ứng dụng sử dụng nội dung do người dùng tạo cho người dùng cuối. Web 2.0 được sử dụng trong nhiều trang web ngày nay, chủ yếu tập trung vào sự tương tác và cộng tác của người dùng. Ngoài ra web 2.0 cũng tập trung vào việc cung cấp các kênh truyền thông và kết nối mạng phổ quát hơn.
Điểm khác giữa Web 2.0 và Web 3.0 là Web 3.0 tập trung vào việc sử dụng các công nghệ như học máy và AI để cung cấp nội dung phù hợp cho từng người dùng thay vì chỉ nội dung mà mà người dùng cuối khác đã cung cấp.
Về cơ bản, Web 2.0 cho phép người dùng đóng góp và đôi khi cộng tác trên nội dung trang web, trong khi Web 3.0 có thể sử dụng web ngữ nghĩa và công nghệ AI để thực hiện tác vụ này. Mặt khác Web 3.0 cũng tập trung mạnh mẽ vào các dịch vụ và quyền hạn phi tập trung, điều này tương phản rõ rệt với sự tập trung của Web 2.0.
Ứng dụng Web 3.0
- NFT: Nonfungible token (NFT) là các token được lưu trữ trong blockchain với hàm băm mật mã, làm cho token là duy nhất.
- DeFi: Decentralized finance (DeFi) sử dụng blockchain phi tập trung làm cơ sở cho phép các dịch vụ tài chính, bên ngoài giới hạn của cơ sở hạ tầng ngân hàng tập trung truyền thống.
- Tiền điện tử: Tiền điện tử như Bitcoin là ứng dụng Web 3.0 tạo ra một thế giới tiền tệ mới nhằm mục đích tách biệt với thế giới tiền fiat hay tiền giấy.
- dApp.
- Cross-chain bridges.
- DAO: DAO được thiết lập để có khả năng trở thành các thực thể tổ chức cho các dịch vụ Web 3.0, cung cấp một số cấu trúc và quản trị theo cách tiếp cận phi tập trung.
Trên đây là phần giải đáp về Web 3.0 là gì? Có gì khác so với Web 2.0 và Web 1.0. Ngoài ra nếu còn thắc mắc hoặc câu hỏi nào cần giải đáp thêm, bạn đọc có thể để lại ý kiến của mình trong phần bình luận bên dưới bài viết.
Có thể bạn quan tâm: